De overheden in België maken elk aparte regelgeving over hun eigen bevoegdheden.
- De federale overheid maakt wetten.
- De regionale overheden, zoals de Vlaamse overheid, vaardigen decreten uit, met uitzondering van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest dat ordonnanties en verordeningen maakt.
- De provinciale en lokale overheden maken reglementen.
Soms worden wetten en decreten nog verder verfijnd of aangevuld door uitvoeringsbesluiten. De officiële naam van zo’n Vlaams uitvoeringsbesluit is ‘Besluit van de Vlaamse Regering’. Daarin kan de Vlaamse Regering voorwaarden nog preciezer omschrijven, procedures verfijnen, systemen van evaluatie en controle inbouwen, …
Hoe komen de Vlaamse decreten precies tot stand?
Bij decreten kan het initiatief voor een nieuw decreet of voor de aanpassing van bestaand decreet liggen bij:
- een volksvertegenwoordiger uit het Vlaams Parlement: dit is een ‘voorstel van decreet’
- de Vlaamse Regering: dit is een ‘ontwerp van decreet’.
Bij elk voorstel voor nieuwe regelgeving moet er advies ingewonnen worden van een aantal instanties, zoals:
- advies van de Inspectie van Financiën(externe website) (budgettaire impact)
- taaladvies
- wetgevingstechnisch advies
- reguleringsimpactanalyse (RIA)(externe website) en advies over de compensatieregel voor administratieve lasten (CRAL)(externe website)
- JoKER-advies(externe website) (waarbij de impact van de regelgeving op kinderen en jongeren wordt nagegaan)
Wanneer er een politieke overeenstemming gevonden wordt over het dossier, volgt er een eerste principiële goedkeuring door de Vlaamse Regering.
Na de eerste principiële goedkeuring, wordt er opnieuw advies ingewonnen van één of meerder Strategische Adviesraden (SAR). Ook andere externe instanties kunnen gevraagd worden om advies te geven, als dit aangewezen is. Het gaat bijvoorbeeld om:
- de federale overheid
- de Privacy Commissie (wanneer er verwerking van persoonsgegevens noodzakelijk is)
- de Vlaamse toezichtcommissie (wanneer er sprake is van elektronische gegevensuitwisseling)
- Taal-, wetgevingstechnisch, RIA-advies of CRAL-advies (voor een tweede keer, als dit gewenst is)
- Onderhandelings- of overlegcomités (zoals overlegcomités waar de vakbonden vertegenwoordigd zijn)
Opnieuw wordt er politieke afstemming gezocht tussen de ministers en de kabinetten, en wanneer het draagvlak groot genoeg is, wordt de ontwerpregelgeving voor de tweede keer principieel goedgekeurd.
Na de tweede principiële goedkeuring gaat het dossier voor advies naar de Raad van State. Het kabinet van de bevoegde minister organiseert voor de derde keer een interkabinettenwerkgroep, waarbij er politieke overeenstemming gezocht wordt.
De ontwerpregelgeving is nu klaar om definitief goedgekeurd te worden door de Vlaamse Regering.
Het ontwerp van decreet wordt dan overgemaakt aan het Vlaams Parlement. De bevoegde minister stelt het dossier samen (met alle gegeven adviezen) en maakt het per brief over aan de voorzitter van het Vlaams Parlement. De voorzitter van het Vlaams Parlement wijst het ontwerpdecreet dan toe aan een commissie, waar het dossier besproken wordt. Zowel de Vlaamse Regering als de leden van het Vlaams Parlement kunnen nog amendementen indienen.
Na de bespreking in de commissie, wordt het dossier nogmaals besproken en gestemd in de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement.
Bij een positief resultaat van de stemming in de plenaire vergadering, wordt het dossier door de voorzitter van het Vlaams Parlement opnieuw overgemaakt aan de Vlaamse Regering. Daar wordt het decreet voor een laatste keer op de agenda gebracht voor bekrachtiging en afkondiging.
Het decreet wordt dan gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en is officieel van kracht.
Besluiten van de Vlaamse Regering doorlopen vrijwel dezelfde stappen als decreten. Ze worden echter niet door het Vlaams Parlement behandeld. Na de definitieve goedkeuring worden de besluiten meteen bekrachtigd en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.
Stroomschema voor opmaak van regelgeving
Waar kan ik de parlementaire behandeling raadplegen?
De parlementaire stukken over de opmaak van de Vlaamse decreten kunt u vinden op de website van het Vlaams Parlement onder Parlementaire documenten(externe website). U kunt naar documenten zoeken via de zoekfuncties aan de hand van een zoekterm of trefwoord(en), een bepaalde periode, zittingsjaar of legislatuur of de aard van de documenten (commissieverslag, tekst aangenomen door de commissie, tekst aangenomen door de plenaire vergadering).
U vindt er ook een wegwijs in de parlementaire documenten. Daar wordt een overzicht gegeven van de handelingen van het parlement, de documenten die daaruit volgen en waar u die documenten kunt vinden op de site. Als u op de naam van het document klikt, krijgt u ook uitleg over de gebruikte term in de parlementaire begrippenlijst(externe website).
Kenmerken van goede regelgeving
De Vlaamse Regering heeft zichzelf enkele normen opgelegd met betrekking tot nieuwe regelgeving. Er werden 8 kenmerken van goede regelgeving gedefinieerd, die als leidraad gebruikt worden bij de opmaak van nieuwe regelgeving. De acht kenmerken van goede regelgeving zijn:
- noodzakelijk en doeltreffend
- doelmatig en afgewogen
- uitvoerbaar en handhaafbaar
- rechtmatig
- samenhangend
- eenvoudig, duidelijk en toegankelijk
- onderbouwd en overlegd
- blijvend relevant en actueel.